Opóźnienia pamięci RAM – czym są?

Opóźnienia pamięci RAM oznaczane są przy pomocy wskaźnika CL, czyli CAS Latency. Jeśli chodzi o pamięci RAM są jeszcze inne wskaźniki, takie jak RCD (RAS to CAS Delay), RP (RAS Precharge) czy też CR (Command Rate). Wskaźnik CL ma największy wpływ na wydajność. Parametr ten mierzony jest liczbą cykli zegara i określa, jaki czas upływa od momentu wysłania żądania do odczytu danych z określonej kolumny pamięci. Zasada jest prosta – im niższe CL, tym lepiej. Ale trzeba wiedzieć, jak dokładnie to liczyć.

CL3, CL10 czy CL15 w pamięciach RAM?                                                

Pamięci RAM mają różne oznaczenia opóźnień. Jeśli chodzi o modele DDR1 było to CL1, w przypadku DDR3 CL oscylowało w granicach od 6 do kilkunastu. Nowsza generacja pamięci RAM - DDR4, zaczyna się od CL10, a najpopularniejsze modele mają wskaźniki na poziomie CL15-17. Trzeba jednak wiedzieć, jak liczyć opóźnienia, ponieważ nie wynika to jasno z ich wartości podanych w oznaczeniu – nie jest to wartość bezwzględna, więc CL15 nie oznacza 15 ns, a np. CL6 to nie jest 6 ns (nanosekund).

Opóźnienia (timingi) w dostępie do pamięci są wyrażane w liczbie cykli zegara. CL2 oznacza, że kontroler RAM musi czekać dwa cykle zegara na otrzymanie bajta danych z otwartej strony pamięci.  DDR3 mają prędkość DDR3-1600 i opóźnienia CL10 10-10-27. Liczba 1600 to liczba milionów transferów na sekundę na magistrali DDR, co oznacza taktowanie z częstotliwością 800 MHz. Czas trwania jednego cyklu to 1/800 000 000 s, więc CL10 oznacza opóźnienie  12,5-nanosekundowe. Tymczasem w DDR4 o prędkości DDR4-2400 i opóźnieniu CL 15 jeden cykl zegara trwa 1/1 200 000 000 s, tak więc CL15 oznacza opóźnienie 12,5 ns.  Kontroler pamięci czeka na dane tak samo długo, choć względne opóźnienie wyrażone w liczbie cykli zegara wydaje się dłuższe. Kultowa pamięć DDR1-400 CL3 ma opóźnienie CL = 15 ns, a przepustowość – sześć razy mniejszą od DDR4-2400.

Wszystko więc zależy od taktowania według bardzo prostej zależności – im wyższe taktowanie, tym zazwyczaj więcej cykli opóźnienia pamięci RAM, jednak nie ma to aż tak dużego wpływu na bezwzględne wartości opóźnienia.

Podsumowując: w przypadku taktowania 3000 MHz mamy do czynienia z 1,5 mld cykli na sekundę. DDR oznacza Double Data Rate, więc dane są przesyłane w czasie trwania rosnącego, oraz opadającego zbocza zegara (sprowadza się to do dwa razy większej przepustowości). W przypadku liczenia opóźnienia należy podzielić cykl na pół. W praktyce więc 3000 MHz nie oznacza 3 mld cykli, a połowę tej wartości, czyli 1,5 mld cykli na sekundę.

Pozostałe opóźnienia pamięci RAM

Jeśli zwrócicie uwagę na szczegóły opisy technicznego pamięci RAM, to powinien Wam się rzucić w oczy ciąg cyfr. Może to być np. 16-16-16-39 (np. Pamieć RAM Patriot Viper Elite DDR4 8GB 2400MHZ CL16-16-16-39 GRAY). Każda z cyfr to odpowiednik innego wskaźnika. Opóźnienia pamięci RAM zawsze oznaczane są w ten sposób. Czasem producenci pomijają ostatnią cyfrę, dlatego, że ten ostatni parametr ma najmniejszy wpływ na wydajność. Im niższe liczby w tym ciągu, tym lepiej dla komputera. 

Każda cyfra to inny wskaźnik, przedstawimy je w odpowiedniej kolejności. Oto szczegóły:

- CL (CAS latency) - jaki czas upłynie od wysłania żądania, do odczytu z określonej kolumny pamięci

- RAS (RAS to CAS Delay) - określa jaka jest minimalna liczba cykli zegara wymagana miedzy aktywnym poleceniem wiersza a wydaniem polecenia wstępnego ładowania. 

- RP (RAS Precharge) - wskaźnik mówiący o czasie wstępnego ładowania rzędu. 

- CR (Command Rate) - ten parametr mówi o tym, jaki czas upływa pomiędzy poleceniami adresowania dwóch takich samych, bądź różnych komórek pamięci. 

 Jakie pamięci kupić?

Kupując pamięci wybieramy je w zależności od przeznaczenia komputera. Za minimum (nawet do pracy biurowej) uznaje się dzisiaj 8 GB. Przy takim użyciu komputera wystarczy taktowanie 2400-2666 MHz i opóźnienia rzędu CL16 czy nawet CL19. Jeśli chodzi o sprzęt dla graczy wymagania znacząco rosną. Minimum, by zapewnić płynną grę z najwyższymi ustawieniami to 16 GB pamięci o taktowaniu co najmniej 2800 MHz, albo lepiej 3000 MHz z opóźnieniami na poziomie CL16 lub CL15.

Jeśli chcemy kupić pamięci RAM, powinniśmy zwrócić uwagę na kilka kwestii, takich jak pojemność, taktowanie i opóźnienia. Jeśli chodzi o pierwszą kwestię, to lepiej kupić dwie kości o pojemności 4 GB każda, niż jedną o pojemności 8 GB. Jest to lepszy wybór, ponieważ zestawy dwóch kości działają szybciej niż jednokanałowe. Warto też zainwestować trochę więcej pieniędzy w modele wyposażone w radiatory. Taki wybór będzie często korzystniejszy dla naszego budżetu. Po pierwsze pamięci RAM z wbudowanym chłodzeniem pozwalają uzyskać lepsze parametry, a po drugie zwiększają jej trwałość.

O podstawowych informacjach na temat pamięci RAM możecie przeczytać w artykule: PAMIĘĆ RAM – PODSTAWOWE INFORMACJE.

Pamięci RAM >>

Polecane pamięci RAM

Hproduct=13980,14049,14083