Procesory

Procesory – mózg i serce komputera

Jednym z najważniejszych podzespołów komputerowych jest procesor. CPU – Central Processing Unit, a więc po polsku centralna jednostka sterująca jest przez wielu nazywana sercem bądź mózgiem komputera, gdyż ma wpływ na wszystkie działania w nim wykonywane i odpowiada także za sprawną i wydajną pracę wszystkich komponentów i całego urządzenia. Jednym z głównych jego zadań jest oczywiście wymiana informacji pomiędzy kartą graficzną bądź pamięcią RAM. 

Co to jest procesor?

W języku technicznym jest to układ scalony, który wykonuje ciągi operacji logicznych. To właśnie dzięki niemu możliwe jest obsługiwanie wielu różnych poleceń i zadań, oraz wykonywanie wszystkich obliczeń i procesów. CPU umieszcza się na kompatybilnej płycie głównej a tak zwane wyprowadzenia pozwalają na komunikację z kolejnymi podzespołami. Przed zakupem nowego procesora należy sprawdzić czy model konkretnej firmy będzie odpowiedni. W wielu przypadkach, podczas dokonywania modyfikacji PC trzeba zdecydować, czy będzie to produkt konkretnego producenta zgodny z płytą główną, czy zależy nam na konkretnym CPU i to pod niego zmienimy w komputerze inne komponenty.

Z tego względu, że procesor ma tak wielki wpływ na działanie całego zestawu komputerowego, należy go dobrać odpowiednio do indywidualnych potrzeb użytkownika. Każdy rodzaj zadań i pracy wymaga innego rodzaju procesora. Warto więc wiedzieć jakie podstawowe wymagania powinien spełniać i jakie cechy kluczowe powinien posiadać, by dobrać właściwą jednostkę sterującą. Ważną kwestią oprócz przeznaczenia będzie także jego cena. 

Procesory firmy Intel czy AMD

Wybierając komputer lub laptop musimy zdecydować, która jednostka będzie dla nas lepsza. To samo dotyczy procesorów. Na rynku od wielu lat królują dwie główne firmy: Intel i AMD.

Markę Intel kojarzą niemal wszyscy. Powstała w roku 1968 i według wielu opinii produkuje bardzo dobre układy scalone. Przez lata firma dbała o nieustanny rozwój swoich produktów, by zapewniały jakość i najlepsze rozwiązania technologiczne dostępne na rynku. Dzięki temu powstawały najpierw 16-bitowe, następnie 32-bitowe a teraz 64-bitowe procesory, które cechują się wysoką wydajnością oraz obsługą wielu rdzeni i wątków. Do najbardziej rozpoznawalnych serii procesorów Intel należą: Core i3, Core i5, Core i7, Core i9 oraz Pentium.

Żeby odnaleźć się w oznaczeniach tej marki trzeba po prostu poznać zasady przez nich stosowane. Oto przykład:Intel® Core™ i9 – 9900 K. Tak więc „Intel® Core™” to brand a i9, to Brand Modifier, które spełniają rolę marketingową.Pierwsza cyfra - 9, to odpowiednik generacji procesora. Druga cyfra oznacza numer serii pod kątem wydajności, trzecia cyfra wydajność konkretnego modelu procesora, a czwarta i zarazem ostatnia informuje o poziomie pobieranej energii przez dany układ. 0 na pozycji 4 jest standardem w procesorach Intela, natomiast gdyby było to 9, wówczas oznaczało by jednostkę o obniżonym poborze energii. Litera K w nazwie daje informację o tym, że możemy podkręcać wydajność tego procesora, które będzie wiązało się z większym zużyciem energii oraz wytwarzaniem ciepła.Warto wiedzieć, że w nazwach producent stosuje różne litery, które ułatwiają znalezienie odpowiedniego  CPU. Dla przeciętnego użytkownika najważniejszą informację zawiera pierwsza cyfra, mówiąca o numerze generacji danego procesora.  

AMD - Advanced Micro Devices zostało założone w 1969 roku i choć na początku w dużym stopniu naśladował produkty firmy Intel, to od wielu lat już tworzy swoje własne autorskie produkty, cechujące się wysoką jakością. W tym momencie AMD jest firmą, której flagowe produkty z serii Ryzen 3, Ryzen 5, Ryzen 7, Ryzen 9, RyzenThreadripper oraz Athlon są cenione na całym świecie za niezawodność i wydajność.
Jeśli chodzi o nazewnictwo, to nie jest ono trudne do zrozumienia. Przykładem niech będzie procesor AMD Ryzen 7 3800X. 7 oznacza główną grupę CPU a cyfra 3 generację. Kolejne trzy cyfry, a więc w tym wypadku: 800, oznaczają wydajność jednostki i w tym wypadku im wyższa liczba, tym lepiej. W tym modelu na końcu jest litera X, która oznacza podwyższone taktowanie procesora. AMD również korzysta z liter w oznaczeniu, które pomagają klientom wybrać właściwy procesor.

CPU każdej z tych dwóch marek cechują się różnymi parametrami. Z obu korzystają zarówno miłośnicy gier, profesjonaliści jak i pracownicy biurowi.

Na co zwrócić uwagę wybierając procesor?

Wybierając procesor musimy zwrócić uwagę na wiele ważnych kwestii. Sprawdźmy je:

• Liczba rdzeni fizycznych i wątkówlogicznych– jest to właściwie najważniejsza informacja dotycząca procesora, ponieważ to ona głównie określa jego wydajność. Im więcej rdzeni fizycznych (ang. core), tym większą ilość zadań będzie mógł wykonywać w jednym momencie. Producenci dzielą rdzenie fizyczne na wątki logiczne (ang. logicial core, thread). Intel wykorzystuje do tego celu technologię Hyper-Threading (HT), natomiast AMD korzysta z SMT, a więc jednoczesnej wielowątkowości. Wirtualne wersje rdzenia mają za zadanie zwiększać wydajność CPU. 

• Taktowanie rdzenia – informuje o ilości operacji możliwych do wykonania przez procesor w ciągu 1 sekundy. Częstotliwości taktowania wyrażana jest w GHz. Warto zapamiętać: im wyższe taktowanie zegara tym wydajniejszy CPU. Dla profesjonalistów wartość ta powinna być wyższa niż 3,5 GHz. 

• Kontroler pamięci RAM i pamięć podręczna cache - kontroler pamięci operacyjnej obsługuje obecnie moduły DDR4. Podstawowe procesory posiadają kontrolery 2-kanałowe, natomiast potężne jednostki do wysoce zaawansowanych komputerów oraz stacji roboczych dysponują kontrolerem 4-kanałowym.Pamięć podręczna cache to miejsce w którym procesor zapisuje chwilowo informacje, które mogą być w niedalekiej przyszłości potrzebne. Wyróżniamy cztery poziomy tej pamięci. Jest to L1, L2, L3 i najrzadziej spotykana L4. Im więcej pamięci podręcznej tym lepiej (np. L1, wystarczy do codziennych zajęć a L3 sprawdzi się w zaawansowanych zadaniach i w grach). 

• Odblokowany mnożnik – informacja o odblokowanym mnożniku jest szczególnie ważna dla osób, które chcą samodzielnie zwiększać wydajność CPU. W przypadku układów scalonych Intela, należy sięgać po modele oznaczone literą „K”, natomiast jeśli chodzi o układy AMD, to wszystkie procesory Ryzen dają możliwość podkręcenia. 

• Zintegrowany układ graficzny – taki układ sprawdzi się w komputerach przeznaczonych do codziennych zastosowań. Jest to bardzo ekonomiczny wybór. 

• Proces litograficzny – jest to proces technologiczny, który mierzy się w nanometrach. Ma wpływ na to, jak dużo ciepła będzie finalnie wytwarzał procesor. Im mniejsza wartość, tym lepsze osiągi CPU. Nie wolno jednak porównywać tego wskaźnika pomiędzy procesorami marki Intel i AMD, gdyż korzystają one z odmiennych parametrów. 

• Gniazdo procesora – należy pamiętać, żesocket, procesor i płyta główna muszą być zawsze kompatybilne, by móc skomponować idealny zestaw komputerowy. Przed zakupem CPU musisz sprawdzić rodzaj gniazd, by mieć pewność, że płytę główną będzie można sparować z wybranym procesorem.